Đưa đề tài đồng tính vào nghệ thuật: Khi "gia vị" không đúng liều

[BigDargon♥ Root ♥]

Đưa đề tài đồng tính vào nghệ thuật: Khi "gia vị" không đúng liều

Gần đây, một số thành viên tại các website của người đồng tính lên tiếng phản đối các nhân vật đồng tính xuất hiện trong các bộ phim Việt vừa qua. Những ý kiến này cho rằng, các nhà làm phim chưa thực sự đồng cảm và hiểu biết về những người đồng tính, nên đã đưa những nhân vật này vào phim như một yếu tố câu khách.

Đồng tính trở thành “gia vị”

Phần nhiều ý kiến tại các trang web của người đồng tính cho rằng cách làm phim truyền hình về đề tài này hãy còn nặng tính thương mại, mua vui. Ở nước ngoài, đề tài đồng tính đã trở nên bình thường và có nhiều bộ phim đã nhận được những giải thưởng giá trị cao tại các cuộc liên hoan phim.

Cảnh trong phim Trai nhảy

Trong khi đó, các nhà làm phim truyền hình Việt Nam vẫn còn nặng tư tưởng lợi dụng đề tài đồng tính đang là một vấn đề “hot” để đưa nhân vật đồng tính vào phim như một thứ “gia vị” cho “bữa ăn” chứ chưa thực sự là những món chính.

Một thành viên trên diễn đàn bức xúc: “Đồng tính cũng là người và có nhiều cái để phản ánh, tại sao không phản ánh những mặt tốt, những nỗi khổ đau mà người ta đang phải chịu, mà lại đem người ta ra như một diễn viên hài có tính mua vui?...”. Điểm qua một vài phim có nhân vật đồng tính gần đây cho thấy, những ý kiến này cũng đáng lưu tâm.

Các bộ phim truyền hình chiếu vào “giờ vàng” trong thời gian gần đây, chưa bao giờ nhân vật đồng tính lại xuất hiện dày đặc và thường xuyên đến thế. Từ Chạy án, Vòng nguyệt quế, Cô gái xấu xí, Những cánh hoa bay, Xúc xắc tình yêu, Nhà có nhiều cửa sổ... và sắp tới là phim Chơi vơi.

Nếu hai bộ phim Gái nhảy và Lọ lem hè phố của đạo diễn Lê Hoàng được xem là mở đầu cho xu hướng khai thác đề tài đồng tính trong điện ảnh thì ở các phim: Những cô gái chân dài, Hồn Trương Ba, da hàng thịt, Trai nhảy, Công ty thời trang, 2 trong 1, Ảo ảnh... đã đẩy đề tài đồng tính thành một xu hướng trong nghệ thuật.

Nhân vật do diễn viên Lương Mạnh Hải thủ vai (bìa phải) cũng có "vấn đề" về giới tính

Dù sao, điện ảnh cũng đã ít nhiều phản ánh được những góc khuất trong đời sống sinh hoạt lẫn đời sống nội tâm của người đồng tính, để xã hội có một cái nhìn thông cảm hơn với họ. Nhưng công bằng mà nói, từ trước tới nay vẫn chưa có bộ phim nào thực sự đi sâu vào khai thác những bi kịch giới tính, những dằng xé nội tâm của người đồng tính.

Cách nhìn còn quá hời hợt

Điểm giống nhau giữa các bộ phim truyền hình thời gian gần đây là xây dựng cho được các nhân vật đồng tính trong phim nhưng mới chỉ phản ảnh hời hợt bên ngoài. Các nhân vật đồng tính đều mờ nhạt và bộc lộ những tính cách hết sức ẻo lả, đồng bóng.

Trong phim Cô gái xấu xí, nhân vật Hùng Long xuất hiện trong vai một nhà thiết kế tài hoa nhưng lại có “chồng”, rất ẻo lả, chua ngoa, nói nhiều như một cái máy. Phim Vòng nguyệt quế của đạo diễn Mai Hồng Phong cũng xuất hiện nhân vật Hoàng - Giám đốc một nhà xuất bản, là anh chàng thường có những cử chỉ âu yếm và yêu chiều chàng thi sĩ Thái Bạch hết mức.

Gần đây nhất, trong bộ phim Nhà có nhiều cửa sổ của đạo diễn Phi Tiến Sơn và Vũ Hồng Sơn cũng xuất hiện một số nhân vật có vấn đề về giới tính như Bình... Ngay cả vở kịchTáo quân chầu trời trình chiếu trong đêm giao thừa, vị thần Bắc Đẩu và thần Thiên Lôi cũng được “gắn mác” đồng tính.

Nhân vật Niệm (phải) trong Nhà có nhiều cửa sổ cũng có "phong cách"... ẻo lả

Nhân vật Hùng Long (giữa) trong phim Cô gái xấu xí cũng là một vai đồng tính

Dù đề tài của phim đề cập đến vấn đề gì thì các nhân vật đồng tính trong phim vẫn mang một mô tip giống nhau, từ dáng vẻ bên ngoài đến tính cách bên trong. Tuy các nhà làm phim truyền hình đã cố tình thay đổi bối cảnh để nhân vật xuất hiện khác đi.

Không gian sống của nhân vật trong phim truyền hình không chỉ bó hẹp trong các quán bar, vũ trường, nhà nghỉ... mà xuất hiện ở mọi lúc, mọi nơi trong cuộc sống thường nhật và bên cạnh họ cũng có các mối quan hệ xã hội khác nhau. Nhưng vẫn còn nhiều nhân vật được xây dựng nhằm làm thỏa mãn tính hài hước hay chỉ mang tính câu khách, khiến cho nhân vật đồng tính dễ bị xem thường.

Cần một sự cảm thông

Đề tài về đồng tính luyến ái luôn là một vấn đề nhạy cảm đối với phim ảnh, báo chí cũng như văn học. “Để thể hiện được thành công hình tượng nhân vật đồng tính trong tác phẩm đòi hỏi người biên kịch, người đạo diễn phải có cái nhìn thấu hiểu và thông cảm.

Phải thực sự tìm hiểu kỹ nguyên mẫu thực ngoài cuộc đời, để nhân vật dù là nhân vật phụ thôi nhưng hiện lên trong phim có chiều sâu nội tâm lớn. Nếu sự xuất hiện của nhân vật đồng tính không thực sự cần thiết thì nên cắt đi...”, đạo diễn Nguyễn Hữu Phần nhận định.

Hai nhân vật trong phim Chơi vơi do Linh Đan (trái) và Hải Yến thủ vai cũng có mối quan hệ tình cảm "đặt biệt" với nhau

Kỳ thực, ngoài cuộc đời không phải ai đồng tính cũng ẻo lả, điệu đà, lòe loẹt như Hùng Long trongCô gái xấu xí hay anh chàng Niệm trong Nhà có nhiều cửa sổ. Có không ít người tài năng, vị thế cao trong xã hội, họ sống rất kín đáo, nghiêm túc và ít người phô diễn giới tính thật của mình.

Cũng có những người từng trải qua mối tình lãng mạn, có những giận hờn ghen tuông rất thường tình nhưng hầu như chưa có bộ phim nào tận dụng để khai thác hòng giúp người xem có cái nhìn thấu đáo hơn về người đồng tính.

Việc xây dựng nhân vật đồng tính một chiều nhằm gây tò mò hoặc hài hước, câu khách ít nhiều dẫn đến những cái nhìn méo mó, thiếu thiện cảm về những người đồng tính - những người vốn chưa nhận được sự cảm thông thật sự của xã hội.