Sông Amazon (1)

Fri Dec 26, 2008 6:50 pm

Sông Amazon (1)

Sông Amazon là một trong những nguồn lực mạnh mẽ của tự nhiên. Dài hơn 6.500 cây số trải rộng trên khắp vùng Nam Mỹ và nuôi dưỡng một trong những khu rừng lớn nhất thế giới. Dòng nước của sông mang trên mình nó nhiều loài cá.

Nước Amazon xanh trong trong mùa nắng

Amazon không chỉ là dòng sông có nguồn nước dồi dào nhất mà còn là dòng sông lớn nhất thế giới với những đoạn sâu hơn 200 mét, rộng 40 cây số và mang lượng nước nhiều hơn bất kỳ dòng sông nước ngọt nào. Dòng sông mang nhiều huyền thoại này chưa từng bị con người chinh phục. Từ thượng nguồn cho đến cửa sông tiếp giáp biển cả không hề có một chiếc cầu nào bắt ngang, không hề có một đập nước ngăn cản nổi dòng chảy. Dù dòng sông không bị chế ngự, nhưng nó có nguy cơ phá hủy. Sự phát triển của các ngành thương mại ngày nay đang dần giết chết thế giới hoang dã đã từng bảo vệ dòng sông Amazon và tương lai của nó vẫn được treo lơ lửng trên chiếc cân của sự cân bằng.

Đỏ nặng phù sa trong mùa mưa

Sông Amazon có ảnh hưởng lớn đến tất cả các loài vật sinh sống bên dòng nước của sông. Dù nước sông chảy đến một trong những vùng đất xa xôi nhất thế giới, nhưng vẫn có khoảng 7 triệu người xây dựng nhà ở bên dòng sông. Từ những ngôi làng nằm ở vị trí biệt lập, đến những thành phố hiện đại và nhộn nhịp, không ai sống bên dòng sống mà có thể chế ngự được nó. Họ chỉ có thể thích nghi với cuộc sống do dòng sông chi phối. Sức mạnh của dòng nước ở những vùng đất xa xôi mà dòng sông chảy qua đã bảo vệ nó trước sự tàn phá của con người. Cho đến ngày nay, khu rừng nhiệt đới vẫn được xem là một trong những môi trường sống ổn định nhất thế giới. Tuy nhiên, sự phát triển của các ngành thương mại đã gây ảnh hưởng đến dòng sông và sức mạnh tự bảo vệ của dòng sông đã trở nên vô hiệu hóa. Sự cân bằng sinh thái đã bị phá hủy và khó có khả năng phục hồi. Con người và các loài động vật hoang dã sống bên bờ sông bị thương tổn hơn bao giờ hết.

Từ nơi khởi nguồn ở Peru đến vùng châu thổ ở Brazil, sông Amazon đã thực hiện một chuyến hành trình ngoạn mục qua vùng Nam Mỹ. Nó có hàng ngàn nhánh chi lưu, và tất cả đều mang nước cung cấp cho dòng sông mẹ. Nơi khởi nguồn của Amazon là những dòng sông băng nằm ở vùng núi Andes, Peru. Những câu chuyện của Amazon cũng bắt nguồn từ đây và trải dài hơn 1.800 cây số về hướng hạ nguồn, nơi sông Okoyali và Marinhan hợp lưu. Chỉ khi chảy đến vùng rừng nhiệt đới, dòng sông này mới được gọi tên là Amazon.

Làng Mariscal Castilla là một trong những ngôi làng đầu tiên của sông Amazon nằm cách thượng nguồn khoảng vài cây số.

Làng Mariscal Castilla là một trong những ngôi làng đầu tiên của sông Amazon nằm cách thượng nguồn khoảng vài cây số. Theo tiếng Peru thì tên làng có nghĩa là “những người sống bên bờ sông”. Là con cháu của người Tây Ban Nha, những cư dân sống bên bờ sông này không phải là dân bản xứ của khu rừng nhiệt đới, nhưng họ đã thích nghi với cuộc sống nơi đây và phát triển những mối quan hệ mật thiết với thế giới tự nhiên. Sự duy chuyển theo dòng nước là một phần trong cuộc sống ở đây, đặc biệt là vào mùa mưa khi nước lũ dâng lên.

Những cơn mưa trút nước xuống khu rừng già đã làm tăng lên một lượng nước đáng kể cho dòng sông. Trong một cơn lũ điển hình, mực nước đã dâng cao hơn 20 mét và nhiều vùng đất cạnh dòng sông đã bị nhấn chìm. Sự rộng lớn và sức mạnh của dòng chảy đã khiến dòng sông trở nên hung hãn không thể chế ngự. Chính vì vậy mà những người dân sống cạnh dòng sông không còn cách nào khác là phải thích nghi. Nhà cửa ở đây được thiết kế đặc biệt chỉ để có thể cơ động theo lượng nước dâng.

Lượng nước dồi dào trên dòng Amazon khiến nó có thể dễ dàng thay đổi dòng chảy ở những nơi đất mềm và địa hình bằng phẳng. Khi dòng sông di chuyển, con người không còn cách nào khác ngoài việc di chuyển cùng nó. Tuy vậy, những cư dân sống bên bờ sông cũng có được nhiều nguồn lợi mà dòng Amazon mang lại. Đất đai cũng màu mỡ hơn. Yếu tố thần kỳ khiến vùng đất này trở nên màu mở là nhờ vào phù sa. Chúng được cuốn trôi từ trên những ngọn núi cao và theo dòng nước, khi Amazon ngập lụt, phù sa có nhiều khoáng chất sẽ được phân bổ khắp nơi khiến đất đai trở nên màu mở.